Od czasu do czasu dzień warzywny czy owocowy – oczyszcza organizm i pomaga utrzymać wagę. Są jednak osoby, które odżywiają się w ten sposób dzień w dzień. A na dodatek, jedzą warzywa i owoce tylko na surowo. Stosują tzw. witarianizm – czym na czym dokładnie to polega?
Witarianizm – na czym polega i rodzaje
Witarianizm (inne określenie to dieta raw lub dieta surowa) polega na spożywaniu surowych pokarmów. Przy czym około 70-100% powinny być to produkty nieprzetworzone oraz takie, które nie zostały poddane obróbce cieplnej powyżej 41 stopni C. Nie były gotowane, smażone, wędzone, peklowane, poddawane pasteryzacji czy homogenizacji, mrożeniu, suszeniu. Zwolennicy odżywiania raw uważają, że jest to najzdrowszy sposób odżywiania, ponieważ zachowuje największą ilość witamin, enzymów i składników odżywczych, które są tracone podczas gotowania czy smażenia. W surowym pożywieniu jest też najwięcej białka, a wysoka temperatura niszczy zawarte w pożywieniu aminokwasy oraz podnosi indeks glikemiczny produktów, co może być odpowiedzialne za nadwagę. Podczas gotowania czy smażenia powstają: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, toksyczne wolne rodniki, heterocykliczne aromatyczne aminy, nitrozaminy, traci się większość składników odżywczych.
Niedopuszczalne są produkty mrożone, wysokotłuszczowe, pasteryzowane, zawierające konserwanty czy chemiczne polepszacze.
Witarianie teoretycznie mogą spożywać mięso i ryby, ale zazwyczaj tego nie robią. Dodatkowo wyróżnia się witarianizm wegetariański i wegański.
Witarianizm – zalety
Dieta raw oprócz redukcji wagi ułatwia organizmowi oczyszczanie, regenerację i uzdrawianie. Przy takim sposobie odżywiania organizm otrzymuje więcej błonnika pokarmowego, to wpływa na poprawę trawienia i wyeliminowanie zaparć. Poza tym w okrężnicy nie gromadzą się toksyny, dzięki temu nie ma zjawiska powstawania gazów oraz nieprzyjemnych zapachów podczas wypróżniania się.
Przestrzeganie zasad diety raw podnosi odporność organizmu, wpływa korzystnie na pracę serca, wspomaga wątrobę, oczyszcza skórę, polepsza sen, dodaje energii. Działa również profilaktyczne w przypadku chorób nowotworowych. Osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym, wysokim poziomem cholesterolu, cukrzycą, osteoporozą, migrenami, bólami aparatu mięśniowo-kostnego również mogą liczyć na złagodzenie dolegliwości.
Ze względu na restrykcyjne zasady, dieta taka jest pozbawiona cukru, glutenu, skrobi, co według niektórych źródeł razem z większą zawartością substancji odżywczych działa odmładzająco.
Witarianizm – wady
Witarianizm nie jest pozbawiony wad. Przede wszystkim może wystąpić niedobór wapnia, żelaza (słabsze przyswajanie tego pierwiastka), cynku, witaminy B12. Poza tym, zwłaszcza w okresie zimowym dochodzi do wychłodzenia organizmu, co może spowodować łatwiejsze łapanie infekcji. Gotowanie czy pasteryzowanie powoduje, że żywność jest dłużej przydatna do spożycia. Witarianie mogą być w większym stopniu niż inni narażeni na kontakt z pleśnią.
Gotowanie zagęszcza potrawy, co oznacza, że w tej samej ilości warzyw surowych jest mniej witamin, błonnika czy minerałów niż w gotowanych warzywach.
Witarianizm – co wolno jeść
Dieta raw to przede wszystkim świeże owoce, warzywa i zioła pochodzące z ekologicznych upraw. Poza tym miody i glony, kiełki, produkty fermentowane, mleka roślinne, a jako źródła tłuszczu: orzechy, masła orzechowe i nierafinowane oleje. Dopuszczalne są również produkty pochodzenia zwierzęcego: niepasteryzowane mleko i jogurty z tego mleka czy kefir. Teoretycznie witarianie mogą jeść surowe mięso (tatar), ryby, owoce morza oraz jajka. Zazwyczaj są oni jednak weganami lub wegetarianami, co wyklucza spożywanie tych produktów.
Najczęściej nie nadają się do spożycia przez witarian produkty dostępne w słoikach, butelkach, kartonach czy puszkach.
Witarianizm – jak przygotowywać potrawy
W witariańskim sposobie odżywiania należy zapomnieć o piekarniku, kuchence mikrofalowej, patelni do smażenia, czy garnkach do gotowania. Dopuszczalne jednak są inne urządzenia kuchenne: wyciskarka do soków, blender, mikser i dehydrator. Ten ostatni umożliwia wyczarowanie ciastek czy pizzy, ale wymaga to umiejętności i cierpliwości.
Wbrew pozorom przepisy witariańskie nie są nudne. Idealne do przygotowywania są świeże soki oraz koktajle. Do surówek można używać kombinacji wielu warzyw i dodatkowo łatwo jest zabrać je na lunch do biura czy sali wykładowej. Makarony można zrobić z marchewki czy z cukinii, a do tego sosy ze zblendowanych z ziołami orzechów; awokado nadaje się na wspaniałą bazę do wszelkich past; napęczniałe w soku lub mleku roślinnym nasiona siemienia lnianego lub chia dadzą smakowite desery czy budynie. Nie trzeba również rezygnować z kakao. Wystarczy podgrzać mleko roślinne do 40 stopni Celsjusza, aby wypić ten smakowity napój i jednocześnie być w zgodzie z wymogami diety raw.
Dieta witariańska jest stosunkowo nowym sposobem odżywiania, dlatego nie istnieją jeszcze długoterminowe obserwacje i testy, które jednoznacznie ocenią jej zalety i wady. Zwiększenie ilości świeżych warzyw i owoców na talerzu jest jak najbardziej pożądane i przyniesie korzyści zdrowotne nie tylko w przypadku osoby chorej, ale i zdrowej, dlatego warto wprowadzić przynajmniej częściowe zmiany w sposobie odżywiania.